Bernd Rosemeyer (1909-1938)

28 stycznia to moment, w którym – w 1938 roku – Bernd Rosemeyer, jeden z najlepszych kierowców w historii historii, dokonuje żywota podczas próby bicia rekordu prędkości. Jego Auto Union koziołkuje przy prędkości 430 km/h, zmieniając człowieka siedzącego za kierownicą maszyny, w kawał pasztetowej wyplutej na 100 metrów od wraku pojazdu.

Kariera Rosemeyera nie trwa nawet 1000 dni, a w ciągu jej trwania jest on w stanie wygrać wielkie Grand Prix 9-krotnie. Niemiec zaczyna jeździć wyczynowo w 1935 roku, i już w drugim starcie zdobywa drugie miejsce na podium, a w następnym roku wygrywa w ogóle całe mistrzostwa Europy – i w nagrodę zostaje mianowany SS-manem honoris causa. On sam tego nie chciał, ale to w progu jego domu pojawił się Himmler i powiedział, że od teraz ma chcieć. Jego żona, Elly Beinhorn, była pilotką i to bynajmniej nie do telewizora. Robiła długie dystanse, latała solo z Europy do Australii. Dość karkołomny sport dla kobiety w tamtych czasach – a ja pozwolę sobie powiedzieć, że na tamte czasy, to był ogólnie karkołomny sport. To tak, jakby dziś Robert Lewandowski z Igą Świątek – sami wiecie… a więc… odważna kobieta za sterami samolotu i najbardziej utalentowany kierowca jaki kiedykolwiek jeździł po tym łez padole – no wartość propagandowa była oczywista, więc parę szybko pod swoje skrzydła wzięli naziści, a samych zainteresowanych nikt o zdanie nie pytał. Każdy miał to raczej w dupie.

Niemcy to w ogóle sprytne gady. Już w latach ’30-tych potrafili dostrzec propagandową siłę bicia rekordów prędkości i HITRER mocno inwestował w tę branżę. Pies pogrzebany leżał w tym, że w ciągu 3 lat osiągane prędkości podskoczyły o 115 oczek w górę, a to oznaczało, że w takich warunkach to łatwym sposobem i kierowca mógł być pogrzebany – bo to już nie maszyna była decydująca… limitem od tej pory było niedoskonałe ludzkie ciało. No powiedzmy, że droga ma 8 metrów szerokości… przy prędkościach osiąganych wtedy przez niemieckie auta wystarczyło obrócić kierownicą o 1 stopień, aby w 1.5 sekundy wylądować poza trasą… nie każdy był w stanie pokonać cały dystans w taki sposób. Taka jazda wymagała umiejętności – to raz – ale i stałego skupienia. A przecież wyścigi trwały od 5 do 10 godzin (w zależności od okresu) jazdy w morderczych warunkach. Sam Rosemeyer – podczas jednego z wielkich Grand Prix – stracił przytomność od przeciążeń, i musiał być wyciągany z auta za wszarz.

Auto Union był powszechnie uważany za niezwykle wymagającą i ciężką w prowadzeniu konstrukcję… Rosemeyer nie prowadził nic innego. Cała jego kariera odbyła się za kierownicą Auto Uniona – i był on za jego sterami wirtuozem. Możliwe, że właśnie dlatego – ścigał się już motocyklami i odnosił sukcesy, a do niemieckiego bolidu z silnikiem centralnie, wsiadł “ze świeżą głową”. Nie zdążył wyrobić sobie czucia i nawyków z pojazdów w bardziej konwencjonalnym układzie. Gdy Rosemeyer wsiadał do tego auta – to właśnie ono było dla niego naturalne. Historia jego życia i kariery sportowej jest tak surrealistyczna, że wydaje się, że “nieee… to musi być jakiś fejk”. Otóż właśnie tak było, nie zmyślam. W wieku 16 lat zdobył prawo jazdy i szybko je stracił, bo odpierdalał jakieś cyrki na motorze. Już za dzieciaka wygrywał wyścigi na motocyklach, urządzane amatorsko ze znajomymi. Miażdżył tam każdego, no miał chłop talent niezaprzeczalnie. A na początku lat ’30-tych Zundapp potrzebował ludzi do teamu, bo jeden z ich motórzystów złapał COVID. Bernd Rosemeyer oczywiście został wyselekcjonowany – i oczywiście wygrał już w pierwszym wyścigu… i dziesięć następnych, jeszcze tego samego roku, również.

Rok później Rosemeyer odnosił sukcesy z motocyklem marki BMW, a w 1933 przeszedł do NSU, by końcu trafić do DKW – i siłą rzeczy: do Auto Uniona. Auto Union powstał właśnie z połączenia marek DKW, Audi, Horsch i Wanderer – i pierwszym grubym projektem było opracowanie auta do rywalizacji z Mercedesem. Sam Ferdinand Porsche maczał w tym palce. Stworzył im pierwszy pojazd z silnikiem centralnie – właściwie “centralnie-z-tyłu”, bo motor był mocno cofnięty. Auto Union cierpiał tragicznie od złego rozkładu mas, który w aucie z silnikiem z tyłu, z napędem na tył – był niereformowalny. Koła potrafiły mielić przy 160km/h, a pojazdem trudno było manewrować, bo gro ciężaru spoczywało daleko za kierowcą… I do takiego auta potrzeba było pilotów. Rosemeyer ponoć spóźnił się na blowjob interview – przyszedł w ogóle w marynarce, bez żadnego sprzętu – bez niczego… ale jak wsiadł do pojazdu, to pierdolnął Nordschleife w 11,5 minuty! Jak team menago zobaczył, co on odkurwia za kierownicą, to jego słaba psychika natychmiast wysłała maila do kreta, że spotkanie jest w gaciach. No wchodził w zakręty na pełnej, obracało go tuż przy barierkach tak, że ludzie musieli się po krzakach chować… Podsumował go w dwóch słowach: bezczelny i najlepszy. Dostał miejsce w teamie jako młody talent. Dostał to miejsce mimo, że byli kierowcy, którzy robili podobne – a nawet lepsze czasy – a także młodzi kierowcy z dużymi plecami. Sam Goebbels wstawił się za jednym z nich – prosił, żeby jeszcze raz wzięto go pod uwagę… bezskutecznie. Rekomendację dostał Rosemeyer. Był po prostu najlepszy.

I tak Bernd Rosemeyer w 1935 roku debiutuje za kierownicą Auto Uniona. Podczas Grand Prix Niemiec – wyścigu Internacionales Avus Rennen. Drugi najważniejszy wtedy wyścig w Europie. Miał czwarty czas w kwalifikacjach, więc startował z przodu. Mimo to – opóźnił start i został wyprzedzony przez Faglioliego w Mercedesie. Szybko go złapał i panowie wymieniali się pozycjami, aż Niemiec złapał gumę przy dużej prędkości. Zdołał jednak opanować auto i zatrzymać się do zera – wyścig dla niego się skończył po 3 okrążeniach, ale za to pełnych wrażeń, i jak najbardziej pouczających. Eifelrennen. Wyścig na Nurburgringu Rosemeyer rozpoczynał z pozycji w środku stawki, lecz tym razem to inni kierowcy – trapieni przez problemy – z łatwością oddawali mu pola. A jechał tak dobrze, że na 3 okrążenia przed końcem, wyprzedził samego Caracciolę. Jakiś no-name w jakimś śmiesznym Auto Unionie – nowotworze bez żadnej historii, a już tym bardziej sportowej – prowadzi niemiecką legendę motorsportu do mety! Ostatnie okrążenia, Auto Union pali na tylko 14 cylindrów – 2 fajerki odmawiają posłuszeństwa, ale Caracciola nie jest w stanie skutecznie zaatakować młodego Rosemeyera. Dopiero gdy młodzian popełnia błąd – za wcześnie zmienia przełożenie – daje tym samym Caraccioli przewagę w momencie obrotowym i ten, w morderczym pojedynku na przyspieszenie, odbiera prowadzenie przekraczajac linię mety 1.9 sekundy przed rywalem.

Porażka? Czy na pewno? Bernd nie był zadowolony z drugiego miejsca, ale jego występ zapewnił mu stałą pozycję w zespole. A naród – był świadkiem narodzin nowego bohatera. W takzwanym międzyczasie, Auto Union zwiększał pojemność swoich silników do 5.6-litra. Nowy układ napędowy stwarzał wiele problemów z zapłonem i podawaniem powietrza. Rosemayer musiał przez to porzucić swoje auto podczas GP Francji… ale przechwycił to po Achille Varzim i dojechał nim do końca wyścigu. Na piątej pozycji! Zmagania podczas Grand Prix Niemiec i jazda po torze Nurburgring, w jakiś niewytłumaczalny sposób, odcinały mu dopływ krwi do mózgu. No formę miał świetną, a jego Auto Union pokonywał zakręty w stylu tak magicznym, że skandynawscy bardowie do dziś piszą o tym pieśni pochwalne – no ale co chłop robił z oponami, to żadna ustawa nie przewiduje. Widzowie oczywiście szczali po gaciach, jak to mieli w zwyczaju, widząc taki spektakl – ale Rosemayer na 6 okrążeniu musiał zjechać na wymianę opon, bo całkiem je pocharatał w piach. Gdy wznowił wyścig – bez problemu zrównał się z konkurencją. Auto niestety znowu zawiodło i finalnie musiał się zadowolić czwartą pozycją. Najszybszy był Nuvolari.

W Coppa Acerbo nie startowały Mercedesy, więc Varzi z Rosemeyerem byli faworytami do pierwszego miejsca w wyścigu. O pozycjach na starcie decydowało ciąganie druta i Rosemeyer musiał zaczynać z końca stawki. Szybko wywalczył drugą pozycję, ale – w pojedynku bezpośrednio z Nuvolarim – stracił przyczepność, wypadł z trasy i przebił oba tylne koła. Później, gdy wrócił do gry, zdarzyło się to ponownie. Ludzie mówią, że nie można wypadać z trasy podczas wyścigu. Można – tylko trzeba przelecieć nad rowem, z dużą prędkością wpaść do dziury pod mostem, i skończyć ponownie na trasie. Na tym polega odpowiedzialność. Auto wyglądało po tym jak przemielone razem z tym mostem, ale czy kierowca dojechał? Dojechał! Na drugiej pozycji – zaraz za Varzim. Źródła się pod tym względem nie zgadzają – wyniki pomiarów od różnych osób były sprzeczne – ale ponoć ta przestrzeń, przez którą Rosemeyer przeleciał, miała być od 2 do 5 cm szersza od jego auta – a byli tacy co twierdzili, że 6 cm węższa. Dr. Ferdinand Porsche sam poszedł własnoręcznie odmierzać tę dziurę, bo ludziom kurwa nie wierzył. No jakby doktora wzywać, żeby ci w dziurę linijkę do dziury wkładał – no cyrk jak sam chuj.

Caracciola zdominował GP Szwajcarii na torze Bremgarten. Rosemeyer, po zmaganiach w deszczu, dojechał na trzeciej pozycji. Trzeci był również podczas Grand Prix Italii, kiedy musiał porzucić maszynę na rzecz takiej ze sprawną przekładnią – i autem należącym do Pietsch’a pokonał metę wyścigu. W Hiszpanii kamień mało mu łba nie urwał – a napewno uszkodził szybę w aucie, co kosztowało kilka pozycji i zakończyło się piątym miejscem. Ostatnim zmaganiem w tamtym sezonie było Grand Prix Czech i wtedy już Rosemeyer był jak bullterrier tommyleejones w ściganym. To było pierwsze Grand Prix na jego koncie, ale nie to było ważne dla niego w tej chwili… bo właśnie wtedy kierowca zostaje przedstawiony bohaterce narodu – Elly Beinhorn, z domu Beinhorn – wielkiej pilotce (bynajmniej nie czapce). Na rynku świń – locha z czołówki bundesligi. Do tego całkiem spoko dupa z twarzy. Ona szczerze, w tamtym jeszcze momencie, kibicowała Stuck’owi, ale finalnie wszyscy wiemy jak się ta historia skończy…

Wracając do kariery sportowej… był czas, gdy Bernda hospitalizowano. Z problemami wątrobowymi i żółtaczką, trafił do szpitala na dobrych 6 tygodni, przez co minęło go sporo przygotowań przedsezonowych i Monza. Potem 4 nieudane wyścigi – nie z jego winy. Dostał nowy pojazd: Auto Union typu C, i raz to mu się auto zapaliło… a nawet dwukrotnie. Raz się musiał użerać z przewodami od przepustnicy, inną razą z poluzowanym zbiornikiem paliwa. Potrafił, mimo perypetii, zajmować i piąte pozycje – ale to go oczywiście nie satysfakcjonowało. Prawdziwa klasę miał dopiero pokazać. Eifelrennen był wyścigiem, który naprawdę zdefiniował jego postać. Warunki to była tragedia, a mgła: tragedia. Widoczność – czasami nie więcej jak 20 metry. Do tego taki deszcz, że klękajcie narody. Rosemeyer tak nakurwiał, że zbudował ogromną przewagę nad wszystkimi najlepszymi kierowcami tamtych czasów. Od Nuvolariego był szybszy o 30 sekund na okrążeniu! Od tamtej pory Rosemeyer był znany jako Nebelmeister – mistrz jazdy we mgle.

W Budapeszcie Nuvolari mógł się odegrać. To była kręta trasa, bogata w nawroty – dla jego Alfy Romeo doskonała. Przez 35 okrążeń Rosemeyer stawiał opór. Ręce ociekały mu krwią od kręcenia kierownicą… ale musiał oddać pola. Auto Union był zbyt duży. Nie dało się zrobić nic. Po wyścigu mechanicy musieli sami odinstalować kierowcę, bo Rosemeyer nie był w stanie się podnieść. Jego ręce nie nadawały się do użytku. Ale później wziął ślub z Elly, wkrótce potem zmiażdżył GP Niemiec – dojeżdżając 4 minuty przed drugim Auto Unionem… a Coppa Ciano w sumie odpuścił już po 6 okrążeniach. Nie mógł się skupić na jeździe, bo jego ślubna – gdzieś w dalekim świecie – siedziała za sterami swego Messerschmitta. Gdzie konkretnie – ciężko powiedzieć, bo jednego dnia pokonała 3 kontynenty. No mógł się chłop stresować. Miał żonie sukcesu pogratulować, ale ponoć prosił ją tym samym, aby nigdy więcej go nie opuszczała. Gdy Elly była blisko na trybunach – dodawało mu skrzydeł. Wygrał w taki sposób Coppa Acerbo, zdominował GP Szwajcarii, zmiażdżył Großer Bergpreis von Deutschland oraz Feldbergrennen. Zniszczył wszystkich w Grand Prix Włoch. Został zarówno Mistrzem Europy, jak i Niemieckim Mistrzem Hillclimbu – a to, przypomnę, drugi rok jego kariery sportowej.

Apropos Grand Prix Szwajcarii. Starł się tam ostro z Rudolfem Caracciolą – na torze, jak i poza wyścigiem. Kierowca Mercedesa blokował Auto Uniona – mimo, że Rosemeyer był szybszy… Po wyścigu o mało nie doszło do rękoczynów w windzie. No, porobił sobie wrogów – ale i przyjaciół. Dublował już Nuvolariego, kiedy stracił hamulce. Zmarnował sporo czasu próbując uniknąć kontaktu – mocno zaryzykował i mogło go to kosztować zwycięstwo, ale zyskał szacunek i przyjaźń Tazio. Podczas wspinaczek potrafił się nawet specjalnie podkładać, żeby na jego tle wyniki kolegów z drużyny nie wyglądały tak tragicznie – i to tuż przed negocjowaniem nowych kontraktów. Więc… no nie był chujem.

Jadąc do Afryki – bądź, jak w przypadku Rosemeyera: lecąc… Para zrobiła sobie miesiąc miodowy, i na kontynent czarnych ludzi poleciała własnym Messerschmittem Taifun. Elly jako pierwszy pilot, a Bernd drugi – oraz mechanik. Całkiem ogarnięty BTW. Dygresja. To właśnie lecąc do Afryki, Auto Unionom dojebano na starcie tak tragiczny handicap, że właściwie nie było o czym gadać… ale dzięki doskonałej jeździe, Rosemeyer kończył na 5-tej i 2-giej pozycji. Gdy wracał do Europy, stracił matkę oraz brata. Nie mógł się jednak skupić na tych tragediach, bo czekały go testy przed zawodami oraz kończył własne uprawnienia do pilotażu samolotów. Jeśli chodzi o świat samochodów – tor AVUS został przebudowany i dodano bardzo stromy odcinek. Rosemeyer, w nowym aucie o opływowej linii nadwozia, został podbity za wysoko, przez co stracił panowanie i zaczął wyjeżdżać z trasy prawą stroną. Zdołał jednak wyratować, przez co nie przeleciał ponad wysoką ścianą toru. Gdy doszło do zawodów: zawiodło wszystko. Auto paliło tylko na 13 garów, a jego gogle ujebane były w smarze i oleju – do tego stopnia, że nie mógł widzieć gdzie jedzie… No, po wyścigu Elly myła chłopa w benzynie, żeby cokolwiek z tego syfu zeszło, bo zaraz mieli robić zdjęcia i trzeba było wyglądać. Powiedzieć, że warunki nie sprzyjały, to jak nic nie powiedzieć… a i tak, w pierwszym biegu, zajął drugie miejsce za Caracciolą. Oddał zwycięstwo o 0.7 sekundy. Jeśli chodzi o czas okrążenia – pobił rekord wszechczasów – a prędkości osiągał takie (275 km/h normalnie podczas zawodów), że w Ameryce zajmie im 35 lat zanim dojdą do tego poziomu.

W finałowym biegu silnik nie wytrzymał tempa i całkiem zalał się olejem, przez co Caracciola nie miał rywala. Ale potem – jak najbardziej. Eifelrennen to trzecie z kolei zwycięstwo Rosemeyera na Nurburgringu, i kolejny triumf nad Caracciolą – jak i nad Mercedesem. Himmler ogłosił go za to Obersturmführerem SS, a tym samym autem chwilę potem pobito rekord świata oraz 6 innych – klasowych. Rosemeyer za kierownicą. Następnie udał się niszczyć niewiernych za oceanem. Amerykanie to byli pojeby – robili tory z drewna w takim układzie, że nie dało się w porę zauważyć łuku – na tyle aby w czas zareagować. To słowa samego Rosemeyera. Chłop miał z tym duży problem. I w takich miejscach odbywał się Puchar Vanderbilta. Wyzwanie rzucił mu angielski kierowca w nowego typu Mercedesie… ale nie dał rady. Walczył do końca, ale właśnie w późnej fazie został zmuszony dotankować – no i chuj, no i cześć. Rosemeyer znów triumfuje, choć przyznał, że nie walczył z nikim tak zaciekle. Za takie coś, to już można było do niego mówić “panie kapitanie”. Awansowano go na Hauptsturmführera w trybie “now”! Rozkaz Himmlera.

Powracając do Europy w glorii i chwale, Rosemeyer był w tamtym momencie w szczytowej formie. Swoje własne rekordy z Nurburgringu rozpierdalał w drobny mak, będąc o – uwaga – 11 sekund szybszy. Niestety, śruba mocująca koło w jego aucie rozsypała się w piach, a najlepszy kumpel – von Delius, doznał takich obrażeń w wypadku, że dzień potem zmarł. Bernd nie wygrał tego wyścigu, mimo że skończył na podium. W Monaco nigdy nie dane mu było triumfować – tym razem również. Wypadł z trasy uszkadzając krytyczne podzespoły w swoim aucie – wziął więc pojazd Stucka, aby ukończyć event na czwartej pozycji. Coppa Acerbo wygrał mimo utraty koła. Uderzył w kamień, który po prostu urwał prawe koło z tyłu auta, ale wiecie… w przypadku Rosemeyera – nic to nie zmienia. Facet był pierwszy na mecie tego wyścigu. W Szwajcarii popełnia błąd i wypada z trasy we wczesnej fazie rywalizacji, przez co jego auto zostaje zdyskwalifikowane – właściwie za pomoc uzyskaną poza torem. Ale później bierze to należące do Nuvolariego, i bije wszelkie rekordy podczas pościgu na czołówką stawki. Dystans okazuje się jednak tak przeogromny, że nie udaje się trafić na podium. Mercedes był w stanie zagrozić tylko w wypadku, gdy dochodziło do wypadku – albo gdy chłopa męczyła choroba. Wtedy Rosemeyer dojeżdżał jako drugi, bądź trzeci – ale ostatni wyścig: Donington, to kolejne zwycięstwo. Z nadejściem końca sezonu, można było się skupić na ustanawianiu rekordów. W ciągu tygodnia pobił ich 19 – w tym 3 rekordy świata.

Co się stało w styczniu ‘38… Spędzając czas z rodziną – z nowonarodzonym synem – Bernd Rosemeyer dostał informację, że Mercedes planuje podejście do jego rekordów. Gdy poprosił o zgodę aby ich bronić, Auto Union dał mu pojazd w nowej konfiguracji. To była rewolucja w świecie motoryzacji. Linia nadwozia skonstruowana w taki sposób, aby przekierowywała powietrze wysysając je spod auta – w efekcie przyklejając je do drogi. Rudolf Caracciola w Mercedesie pobił rekord trzymany właśnie przez Rosemeyera. Ustanowiony 3 miesiące wcześniej, za kierownicą Auto Uniona Typu C, wynik – niniejszym – poszedł do kosza. Auto Union był gotów odpowiedzieć od razu. Maszyna przeszła gruntowną rekonstrukcję: m.in. w oparciu o doświadczenia z – jednych z pierwszych – testów w tunelu aerodynamicznym. Rosemeyer nie miał zamiaru lecieć w chuja i od razu ustawił auto w tryb morderca. Próba odbyła się jeszcze tego samego dnia.

Generalnie rekord mierzy się pomiarem czasu a nie prędkości. Trasa składa się z rozbiegu, który się nie liczył (wtedy było to 5.5 km), trasy właściwej oraz powrotu – i właśnie od tego czasu potrzebnego DO POWROTU obliczało się średnią prędkość, której to wartość uznawało się jako rekord prędkości. Podczas pierwszej próby Rosemeyera silnik nie rozgrzał się do odpowiedniej temperatury, i ten zakończył bieg z wynikiem prawie 430 km/h. Kierowca stwierdził, że spróbuje ponownie. Przymknięto trochę wloty powietrza i klapy, i pomimo wzmożonego wiatru – wystartowano z drugim podejściem. Niecałe 2 minuty później auto Rosemeyera pokonuje linię mety przy prędkości 432 km/h, ale w wyniku gwałtownego podmuchu wiatru, kierowca traci kontrolę nad pojazdem, auto ucieka w lewo i zahacza o trawę – po czym, błyskawicznie koziołkując, wypada z trasy i rozpada się na kawałki tak, że nie ma co zbierać. Sam Rosemeyer znaleziony w lesie sto metrów od miejsca zdarzenia – jeszcze z bijącym sercem – oddaje ducha kilka chwil potem. Nawiasem mówiąc – ten przejazd Caraccioli do dziś pozostaje najszybszym przejazdem po drodze publicznej – bo to wszystko się na autobahnie działo. Na autostradzie koło Frankfurtu. Żona Rosemeyera, Elly Beinhorn umiera w 2007 roku, w wieku 100 lat, przeżywszy ich 62 w samotności po mężu (choć nie do końca, bo wyszła za mąż ponownie – a to suka! – żart).

Krzysztof Wilk
Na podstawie: goldenera.fi | 8w.forix.com| audi-mediacenter.com | wikipedia.org | klemcoll.wordpress.com | drive-my.com | zajezdime.cz | classicandsportscar.com | heimat-textil.com | bridgemanimages.com | hagerty.com | goodwood.com | motorsportretro.com | britannica.com | snaplap.net | autocar.co.uk | raybishophistory.co.uk | atlasobscura.com | sciencephoto.com | magnoliabox.com | alchetron.com | justacarguy.blogspot.com | porschecarshistory.com | bridgemanimages.com | historics.co.uk | audiclubna.org | espn.co.uk | racingcarlegends.com

Hannu Olavi Mikkola (1942-2021)

Mikkola jeździł ponad 3 dekady a karierę zaczął w Volvo model PV544 już w 1963 roku. Szczyt jego formy nastał w latach ’70 i ’80-tych a Mikkola był przez ponad 10 lat faworytem w prawie wszystkich międzynarodowych eventach – jeszcze za kierownicą Escorta wygrywając m.in. Rajd Safari jako pierwszy w historii kierowca niepochodzący z Afryki. Potem zrobił to ponownie i stanął do walki o najwyższe trofeum – tytuł indywidualnego Mistrza Świata WRC, który był na wyciągnięcie ręki, ale dzięki jednopunktowej przewadze – trafił do Bjorna Waldegarda. W 1977 roku dołączył do niego Arne Hertz – pilot, z którym Hannu związał się na ponad 20 lat i obaj szybko zaznaczyli swoją pozycję w motorsporcie. Zespół zdobył Mistrzostwo Wielkiej Brytanii już następnego roku.

Rok 1980 Mikkola ponownie zakończył na drugim miejscu podium, ale przeniósł się też do Audi, aby w następnym sezonie startować w nowej maszynie. Auto, które sam pomógł ustawić – zrewolucjonizowało nie tylko rajdy samochodowe, ale i odbiło się na całym sporcie motorowym. Mikkola z Hertzem prowadzili już w pierwszym evencie, ale nie dane im było ukończyć. Następny jednak – Rajd Szwecji – łatwo trafił do Fina a kierowca, mimo awaryjności konstrukcji pojazdu, był groźnym rywalem przez cały sezon. Ostatecznie ukończył go na 3 pozycji w tabeli – tuż za Walterem Rohrlem i Michele Mouton – partnerką z Teamu Audi.

Nadszedł jednak rok 1983 i Mikkola nie miał sobie równych. Wraz z Arne Hertzem mogli w końcu wznieść trofeum Mistrzostw Świata, górując w tabeli nad innym partnerem z Audi: Stigiem Blomqvistem. Mikkola potem przestał jeździć we wszystkich eventach a podczas tylko 4 startów do mety dojechał ledwie raz. Wysokie 4 miejsce nie wystarczyło aby zdobycz punktowa pozwoliła mu utrzymać się w tabeli i na koniec jego nazwisko widniało przy 22 pozycji. Sezon został zdominowany przez krwiożerczą walkę Lancii z Peugeotem. Do tego w następnym sezonie dołączył Ford z ich nowym tworem a Hannu Mikkola wystartował jedynie w pierwszej rundzie mistrzostw – Rajdzie Monte Carlo, gdzie zajął 3 miejsce. Wtedy w rajdach się posypało i Audi postanowiło się wycofać, przez co Mikkola nie miał gdzie jeździć. Jeszcze wygrał dla Audi Rajd Safari w A-Grupowym Audi 200 i musiał przenieść się do Mazdy.

Tam jego kariera dobiegła końca w 1991, choć pojawiał się czasami na większych eventach aż do 1993 roku. W 1995 odbyło się 25 lecie London to Mexico World Cup Rally, który to w 1970 roku Mikkola wygrał – tak samo jak i zmagania w ’95, pilotowany w obu zawodach przez Gunnara Palma. W London-Sydney Marathon 2000 Rally na fotelu pilota zasiadał jego najstarszy syn – Juha Mikkola – i obaj panowie walczyli w Escorcie RS1600 [1968] – nie takim samym a DOKŁADNIE TYM SAMYM, którym Hannu wygrał niegdyś Rajd Tysiąca Jezior. W 2008 roku we wrześniu odbył się memoriał ku pamięci jednej z tragicznie zmarłych dokładnie rok wcześniej gwiazd motorsportu – Colin McRae Forest Stages Rally, jako runda Rajdowych Mistrzostw Szkocji. Mikkola wziął udział wraz z tłumem innych prze- arcy- gwiazd i Mistrzów Świata WRC. Został również wpisany do galerii sław Rally Hall of Fame wraz z Walterem Rohrlem (lista zawiera ledwie 26 nazwisk a w momencie nominacji Hannu – były to 4 pozycje). Wygrał 666 etapów, zdobył 655 punktów. 14 razy na pierwszym miejscu podium – Mistrz Świata z 1983 roku.

Zmarł niedawno – 25 lutego 2021 w wieku 78 lat. Rak.

Krzysztof Wilk
Na podstawie: rallygroupbshrine.org | wikipedia.org | fia.com | dirtfish.com | wrc.com | motorsport.com | rallygroupbshrine.org | snaplap.net

Mariette Hélène Delangle „Hellé Nice / Bugatti Queen” (1900-1984)

Była piątym i najmłodszym dzieckiem białego listonosza i czarnej gospodyni. Dorastała w małej wiosce 80 kilometrów od Paryża, gdzie się udała w wieku 16 lat by pozować do aktów. Artysta, dla którego pracowała zachęcił ją do spróbowania sił w balecie i wkrótce, najpierw jako Hélène Nice a w końcu Hellé Nice, zdobyła reputację jako tancerka. W 1926 porzuciła karierę solową dla współpracy z Robertem Lissetem, z którym wspólnie występowała w całej Europie. Z tańca i modelingu miała taki hajs, że stać ją było na dom i własny jacht. W 1929 zdarzył się jednak wypadek podczas zjazdu narciarskiego, gdzie gwiazda baletu fatalnie uszkodziła sobie kolano uciekając przed lawiną i jej kariera musiała się zakończyć.

Drzwi do motoryzacji otworzył jej inny kierowca wyścigowy – Gerard de Courcelles, z którym miała romans, a który w 1925 wygrał 24h Le Mans dla Lorraine-Dietrich (zmarł 2 lata później w wypadku podczas GP). Paryż był wtedy centrum francuskiej motoryzacji a Helle uwielbiała szybkie samochody. Najpierw pojechała do Anglii, gdzie chciała startować w Brooklands, ale się wkurwiła, bo powiedziano jej żeby wracała do kuchni – to jeszcze przed wypadkiem na nartach. Już po – dostała szansę wystartowania w wyścigu podczas corocznego festynu, więc postanowiła pójść tą drogą, jako że tańczyć już i tak nie mogła. W 1929 za kierownicą Oméga-Six wygrała Grand Prix Kobiet na Autodrome de Montlhery i pobiła kobiecy rekord prędkości na lądzie a było to jedyne znaczące zwycięstwo w historii tego pojazdu. Przygotowywała się do tego wyścigu codziennie robiąc po 10 okrążeń a i tak na dzień przed eventem zachlała. Biba była taka, że nie brakło alkoholu, dragów ani kutasów. Brała udział w masie wyścigów w USA, gdzie jeździła po rozmaitych trasach za kierownicą amerykańskiego Millera.

Gdy wróciła zza oceanu, zadała się z Philippem de Rothschildem (z tych Rothschildów) i jako para żyli miłością do sportów samochodowych. Rothschild był w teamie Bugatti i przedstawił partnerkę panu Ettore Bugatti a ten widział w niej idealny element, którego w jego teamie brakowało. Dostała Bugatti Type 35C aby za jego kierownicą uczestniczyć w 5 dużych Grand Prix we Francji.

Jej pojazd miał jasno-niebieski kolor, który widzowie rozpoznawali bez trudu. Za każdym razem, gdy przejeżdżał wzbudzał wrzawę wśród kibiców, a jeździła bez kasku, bo ludzie uwielbiali jej włosy na wietrze. Była N I E S A M O W I C I E rozpoznawalna, tym bardziej, że jej buźka widniała na plakatach Esso, czy Lucky Strike’ów. Jako jedna z najpopularniejszych osób w kraju, zarabiała gruby pieniądz z wyścigów, który na dzisiejsze można by liczyć jako 100k dolarów za 1 event i, choć nigdy nie wygrała, to była trudnym przeciwnikiem. Bardzo często kończyła wyżej od najlepszych kierowców tego okresu. Przez ładnych parę lat była jedyną kobietą w Grand Prix i za kierownicą Bugatti oraz Alfy Romeo, ścigała się łeb w łeb z najlepszymi – nie tylko w Grand Prix, ale również hillclimbach, wyścigach wytrzymałościowych i rajdach a w tym – w słynnym Monte Carlo. Swoje pierwsze Grand Prix zakończyła na 4 miejscu ścigała się między innymi z Philippem Etancelinem, Rene Dreyfusem i Louisem Chiron. W 1930 ukończyła Grand Prix Le Mans na trzecim miejscu – przekraczając metę TYŁEM!

Nice jeździła już dla Alfy, kiedy 10 września 1933 miała miejsce jedna z największych tragedii w świecie motorsportu. Podczas Grand Prix na torze Monza straciło życie trzech najlepszych kierowców: Giuseppe Campari, Baconin Borzacchini oraz Polak – hrabia Stanisław Czajkowski. Helle Nice ukończyła ten wyścig na 3 pozycji. W 1936 pojechała do Brazylii by wziąć udział w dwóch eventach a tam pech dosięgnął i ją. Ostatnie okrążenie podczas Grand Prix Sao Paulo – Nice zajmuje trzecie miejsce, kiedy dochodzi do wypadku. Jej Alfa wyjebała salto w powietrzu i wbiła się w publikę. 6 ludzi od razu spakowano do wora a ponad 30 trafiło do szpitala. Nice została wyrzucona z pojazdu i wpadła na żołnierza, który przyjął całe uderzenie na siebie – co go zabiło, a jej uratowało życie. Wszyscy jednak myśleli, że czegoś takiego nie mogła przeżyć, tym bardziej, że straciła przytomność i się nie ruszała. Zabrano i ją, ale po 3 dniach w śpiączce się wybudziła a po 2 miesiącach została wypisana ze szpitala. W Brazylii była bohaterką – do dziś dziewczynki często nazywa się Hellenice, czy Ellenice. W 1937 chciała wrócić do ścigania. Liczyła na Mille Miglia i Tripoli Grand Prix, bo z tego był największy hajs. Nie dostała jednak wsparcia i wzięła tylko udział w serii wyścigów wytrzymałościowych dla kobiet. Tam (na zmianę z 4 innymi laskami) jechała przez 10 dni i 10 nocy bijąc 10 rekordów, spośród których kilku nie poprawił nikt do tej pory.

W 1939 Helle Nice marzyła o powrocie do Bugatti ale jej kizior Jean Bugatti zginął podczas testu własnego pojazdu a miesiąc potem krwiożerczy polscy naziści napadli biednych żydów i przyszła wojna. Przeniosła się więc na Lazurowe Wybrzeże, gdzie chciała przeczekać niemiecką okupację. W 1949 kierowca wyścigowy Louis Chiron publicznie podczas imprezy w Monaco (z okazji 1 Rajdu Monte Carlo po wojnie) oskarżył Helle Nice o kolaborację, ale jej biograf Miranda Seymour jest bardziej ostrożna z takimi werdyktami. Mimo, że na współpracę z Gestapo nie było dowodów – Nice już nie miała co szukać zatrudnienia. Nigdzie. W 2018 znów zbadano sprawę i opublikowano artykuł, który stwierdzał jasno, że Chiron musiał kłamać. Nie mniej – jej kariera dobiegła końca a jedna z najbardziej barwnych postaci XX wieku i pionierka kobiet sukcesu, dokonała żywota w dziurze zabitej dechami, w której zalęgły się szczury. Wystartowała w ponad 70 wyścigach na najwyższym możliwym szczeblu a musiała na starość zmienić splamione nazwisko. Z dala od rodziny, osamotniona, opluta, bez grosza, kradła mleko kotom sąsiadów. Jej prochy odesłano do jej siostry ale na grobie rodzinnym nie było wzmianki o niej. Dopiero w 2008 fundacja jej imienia umieściła stosowne informacje.

ARTYKUŁ: badgergp.com | grandprixhistory.org | historicracing.com | motorsportmagazine.com ZDJĘCIA: wikipedia.org | grandprixhistory.org WERSJA POLSKA: Krzysztof Wilk

Frank Stallworth Lockhart (1903-1928)

Legendarny amerykański kierowca wyścigowy, stawiany przez wielu na równi z Jimem Clarkiem – angielskim mistrzem z lat ’60. Podczas wspaniałej – choć krótkiej – kariery, zdołał wygrać masę wyścigów na asfalcie i piachu, zwyciężyć w Indianapolis 500 oraz ustanowić rekord prędkości na lądzie. Z dziewięcioma zwycięstwami, w ciągu 2 lat zdobył 2 wicemistrzostwa.

Lockhart startował głównie w USA w mistrzostwach AAA Championship Car i słynnym Indy 500, w latach ’23-’30 należącym do Grandes Epreuves – Wielkich Grand Prix. Na zachodnim wybrzeżu był znanym specjalistą od wyścigów na szutrze i piachu. Znał się na inżynierii i konstrukcji pojazdów – sam potrafił je składać. Karierę rajdowca zaczął w Fordzie na owalnych trasach utwardzonych deskami – popularnych wtedy w Ameryce. Podczas takich eventów miażdżył Millery i Duesenbergi przez 2 lata aż dostał się do zespołu Petera Kreisa, który jeździł doładowanym ośmiocylindrowym Millerem. Razem z Kreisem startował w Indy 500 w 1926 i już na rozgrzewce zaczął niszczyć. W kwalifikacjach ustanowił nieoficjalny rekord okrążenia ale potem miał problemy z autem i ostatecznie zakwalifikował się jako 20. Podczas wyścigu w pięć okrążeń od startu wskoczył na 5 miejsce wyprzedzając 14 aut podczas jednego okrążenia. Na szesnastym okrążeniu był już 2. Po 76 okrążeniach objął prowadzenie i walczył o pierwsze miejsce przez 20 kolejnych aż rywal musiał się wycofać. Wyścig zakończył się po 160 okrążeniach a Lockhart wtedy został czwartym w historii kierowcą, który wygrał ten event w pierwszym sezonie startów. Lockhart kupił ten samochód, a potem jeszcze jeden – również marki Miller i tym ustanawiał rekordy okrążeń wszędzie, gdzie startował. Wygrał 4 kolejne eventy w mistrzostwach AAA w tym roku i skończył na 2 miejscu w generalce.

W 1927 Lockhart miał pierwszy samochód wyposażony w intercooler (jego własny patent), który zapewnił mu dodatkowe 13km/h podczas wyścigu w Culver City. Zdobył pole position do Indianapolis 500 i prowadził przez pierwsze 81 okrążeń (107 ogólnie) ustanawiając tym samym rekord prowadzenia nie pobity przez 64 lata. Musiał się jednak wycofać, bo uszkodził korbowód – wygrał jednak 5 innych wyścigów i znów został wicemistrzem.

W Atlancic City ustanowił absolutny kwalifikacyjny rekord prędkości – pobity dopiero w 1960. Na drewnianych owalach jeździł 22 razy i 8-krotnie wygrywał. 14 razy kończył w pierwszej piątce i jego nazwisko widnieje na 25 miejscu wśród liderów okrążeń na tablicy w Indianapolis.

Lockhart wsiadł do swojego Millera 1.5l i na wysuszonym jeziorze Muroc ustanowił rekord średniej prędkości na lądzie przemierzając dystans jednej mili ze średnią prędkością 257.5 km/h (160mph) osiągając przy tym maksymalną prędkość 275 km/h (171mph). Dostał wtedy grant od Stutza i połączył 2 doładowane silniki Miller 1.5l, osiągając moc 380 koni mechanicznych w samochodzie z najmniejszą pojemnością skokową, który by się podjął próby bicia rekordu. Pobił tak rekord prędkości w klasie 2-3 litrów.

W 1928 za kierownicą Stutza Black Hawk Special podjął się kolejnej próby. Podczas rozgrzewki osiągnął prędkość 319 km/h (198mph) a podczas pierwszej próby właściwej – 327 km/h (203mph). Było to znacznie poniżej oczekiwań. Ówczesny rekord wynosił 334 km/h (208mph) – osiągnięty w 81 (!!!) litrowym Triplexie Special. Lockhart podczas powrotu na start przeciął oponę i stracił kontrolę, wpadł w piach i wyleciał z auta ginąc na miejscu. Ma swoje miejsce w Indianapolis Motor Speedway Hall of Fame, National Sprint Car Hall of Fame oraz Motorsports Hall of Fame of America. Nazywany był Królem Bezdroży oraz Królem Prędkości.

ARTYKUŁ: badgergp.com | grandprixhistory.org | historicracing.com | motorsportmagazine.com ZDJĘCIA: wikipedia.org | WERSJA POLSKA: Krzysztof Wilk